Home

De effecten van CO2 uit het regenwoud op het methaan dat ontsnapt uit de toendra

We kunnen rustig stellen dat in het regenwoud van de Amazone en het savannegebied van de Cerrado (Brazilië) de organische koolstofkringloop niet wordt opgebouwd maar juist afgebouwd, want daar worden astronomische hoeveelheden hout (organische koolstof) onttrokken aan de koolstofkringloop door het bos te kappen en te verbranden tot CO₂. Dit om plaats te maken voor grootschalige monoculturen die ten doel hebben ook de laatste restjes organische koolstof (humus) nog uit de bodem te wringen en te exporteren in de vorm van niet-volwaardig veevoer en biobrandstoffen afkomstig van industriële monoculturen mais, soja en suikerriet.

Stelt u zich voor:

• Gigantische bosbestanden in de Amazone en de aangrenzende Cerrado worden dus platgebrand en als CO₂ de atmosfeer ingeblazen om een fractie van deze hoeveelheid koolstof te kunnen exporteren naar Europa en elders, in de vorm van biobrandstoffen en onvolwaardig veevoer.
• Hierdoor stijgt de vraag naar fossiele brandstoffen verder (o.a. voor fabricage van kunstmest), voor gebruik op dit nieuwe areaal
  
• De opwarming van de aarde door boskap in de Amazone neemt dus toe, en niet af
  
• De verontreiniging en eutrofiëring van het water in rivieren en oceanen stijgt
  
• Verbouw van menselijk voedsel moet concurreren met biobrandstoffen en veevoer
  
• De lokale bewoners van Amazone en Cerrado hebben het zwaar te verduren onder de voortdurende aanvallen op hun leefgebied, door kapitaalkrachtige multinationals die op slinkse wijze hun winsten weten weg te sluizen naar belastingparadijzen.

Industriële monoculturen gaan ook nog eens hand in hand met pesticidengebruik. Pesticidengebruik wordt in de hand gewerkt door kunstmest toe te passen. Dit schaadt het bodemleven, put de bodem uit en wordt verklaard als volgt:
Gewassen krijgen onder invloed van kunstmest maar een gedeelte binnen van de organische voedingsstoffen die ze eigenlijk nodig hebben om enzymen, eiwitten en afweerstoffen aan te maken. Die tekorten maken planten zwakker en minder vitaal. Vervolgens worden er, om de toenemende ziekten en plagen in het gewas de kop in te drukken, (steeds) meer pesticiden gebruikt. Tegelijkertijd lijdt de bodem verhoudingsgewijs nog het meest onder deze bestrijdingsmiddelen, die weliswaar voor 'gewasbescherming' worden ingezet, maar het bodemleven veel harder raken. De vitaliteit en gezondheid van het bodemleven gaan hierdoor dus steeds verder achteruit, met twee grote gevolgen voor het klei/humuscomplex, de infrastructuur van de bodem:

• de opbouw van humus door het bodemleven wordt onderbroken en
• de aflevering van organische voedingsstoffen direct aan de plant komt tot stilstand.

Door toepassing van kunstmest en bestrijdingsmiddelen op het gewas gaat er dus het een en ander fout in de bodem:

• de structuur van de bodem wordt vernield en de bodemvruchtbaarheid holt achteruit,
• de organische koolstofkringloop wordt onderbroken,
• de aanvoer van organische voedingsstoffen naar de plant wordt dus steeds moeilijker,
• het gewas valt noodgedwongen terug op een beperkt aantal nutriënten uit kunstmest (fast food voor de plant) en
• er ontstaat een vicieuze cirkel van steeds zwakkere gewassen en steeds meer bestrijdingsmiddelengebruik

.

Ook worden er door houtkap in de Amazone extra fossiele brandstoffen gebruikt, zowel

• voor fabricage van kunstmest (te gebruiken op het gekapte bosareaal),
• als voor fabricage van bestrijdingsmiddelen bedoeld voor hetzelfde bosareaal
• en voor de machinale bewerking van dit kaalgehaalde bosareaal

Als het meezit krijgen de inheemse volken van de Amazone na de bewezen diensten aan het grootkapitaal en als dank voor het afslachten van hun leiders door mijnbouwfirma's hun bodem terug, die dan echter compleet is uitgewoond door de hoog-technologische land- en mijnbouw van multinationale bedrijven die hun uiterste best doen de kloof tussen arm en rijk verder te vergroten. De multinationale aandeelhouders zijn dus, naast foute banken en consultants, zo ongeveer de enigen die er garen bij spinnen, want voor het overige zijn er slechts verliezers in dit spel van milieuvernietiging en exploitatie aan weerskanten van de oceaan.
Over het onderbreken van de hydrologische kringloop door het kappen van zo'n groot bosoppervlak en het stijgen van de zeespiegel komen we elders nog te spreken in IPCC-verband! Het zou dus enorme klimaatwinst opleveren als we een keer gingen kappen met intensieve veehouderij en het produceren van biobrandstoffen!

Samenvatting

De residuen van bestrijdingsmiddelen aanwezig in geïmporteerd veevoer zorgen ervoor dat de producten die de Europese intensieve veeteelt voortbrengt, niet volwaardig zijn, niet alleen door de hoge gehaltes aan pesticiden die de darmflora van landbouwhuisdieren in de war schoppen, maar juist en vooral ook omdat dit veevoer te weinig micronutriënten en te veel toxinen bevat door de te hoge giften kunstmest en bestrijdingsmiddelen waarmee monoculturen worden verbouwd. De te hoge kunstmestgiften zijn er ook de oorzaak van dat nutriënten zoals nitraten en fosfaten in overmaat weglekken uit het profiel en via de Amazone in zee terecht komen. Daar zorgen ze voor eutrofiëring, die weer de oorzaak vormt van algenbloei en ophoping van zeewier op steeds grotere schaal (zeewier op Aruba, afsterven van het Great Barrier Reef bij Australië!). Het gebruik van kunstmest kan dus in feite als begin en basisoorzaak van bodemdegradatie worden beschouwd, omdat de (vrij simpele) chemische samenstelling van kunstmest verantwoordelijk is voor een snel toenemende onbalans in nutriënten die de uitputting van de complexe organische stof in de bodem in de hand werkt en zo de organische koolstofkringloop onderbreekt. Daardoor spoelen nutriënten uit, wordt de vitaliteit en weerbaarheid van gewassen ondergraven en wordt het spuiten tegen ziekten en plagen gestimuleerd. Het mechanisme daarachter is de afbraak van het klei/humuscomplex. Het daarna steeds toenemend gebruik van bestrijdingsmiddelen is slechts een direct en onvermijdelijk uitvloeisel van die humusafbraak, omdat zonder een goed ontwikkeld klei/humuscomplex het bodemleven onherroepelijk onderuit gaat en geen spoorelementen meer kan toeleveren aan de plant. Complicerende factor m.b.t. de fabricage van veevoer is nog dat er in Europa helemaal geen normen bestaan voor toegestane gehaltes aan bestrijdingsmiddelen, laat staan voor het gecombineerde gezondheidseffect van cocktails van bestrijdingsmiddelen op één specifiek landbouw-huisdier of -perceel in het bijzonder. Dat wordt op deze website uitgebreid besproken.

De agro-industrie creëert in Zuid-Amerika en Europa een groot probleem voor de mondiale voedselzekerheid, door hoge percentages van het landbouwareaal op te slokken voor de industriële productie van veevoer en biobrandstoffen. Bovendien verhoogt dit de vraag naar fossiele brandstoffen, benodigd om kunstmest en bestrijdingsmiddelen te fabriceren! Deze industriële oppervlakken zijn dus niet meer beschikbaar voor het verbouwen van voedsel voor de mens en het areaal wordt in toenemende mate speelbal van speculanten en van lobbyisten die 'hun' multinationals willen compenseren voor de productieverliezen in Oost-Europa's oorlogsgebied.

De in de EU genomen besluiten zouden echter gericht moeten blijven op de verbetering van de veerkracht van het Europese voedselsysteem en de bijdrage daarvan aan het mondiale voedselevenwicht. Een organisatie als Foodwatch vraagt daarom, naast een kortetermijnoplossing, om de volgende maatregelen:

• Verminder de afhankelijkheid van het agro-industriële systeem van synthetische meststoffen en bestrijdingsmiddelen.
  
• Verminder de afhankelijkheid van import voor veevoer en de veeteelt, en verminder het landbouwareaal dat daarvoor wordt gebruikt. Een groot deel van de landbouwgrond in de EU produceert geen voedsel voor mensen, maar voedsel voor dieren, en dit is ook het geval in landen die granen voor veevoer produceren en naar Europa exporteren. We moeten het aantal dieren drastisch verminderen om een grotere voedselzekerheid voor de mensen in Europa en daarbuiten te bevorderen.
  
• Verminder het belang van energiegewassen: onder druk van de energieprijzen mogen we niet toegeven aan de druk van de industrie, maar moeten we voorrang blijven geven aan de voedselproductie op onze landbouwgrond.
  
• Herinvesteer in de teelt van peulgewassen: deze zijn rijk aan stikstof en verrijken de bodem.
  
• Voorkom speculatie met voedingsmiddelen op de financiële markten, door een controle op de graanprijzen in te voeren: het recht op voedsel is geen ‘financieel product’.
  
• Bestrijd de oorzaken van voedselverspilling: bijna 30% van de landbouwgrond in de wereld is nu bestemd voor de prullenbak. Voedselverspilling doet zich voor van het veld tot op het bord en vertegenwoordigt schandalige verliezen.
  
• En natuurlijk: begeleid boeren bij deze noodzakelijke landbouwomschakeling.

En nu de uitwerking op de poolkappen
Tegelijkertijd voltrekt zich een milieuramp van de eerste orde boven de Poolcirkel, waar enorme hoeveelheden fossiele plantresten (organische stof, zie rechtsboven) liggen opgeslagen in de bevroren bodem die werd gevormd in hele andere geologische tijdvakken.

Door de broeikaseffecten van verbranding van fossiele brandstoffen op lagere breedtegraden warmt de aarde aan de Pool ook op en ontdooit dus de permafrost in de Poolstreken. In Siberië voltrekt dit proces zich zelfs het snelst van allemaal! Bovendien ontstaan daar, door uitdroging van de toplaag, veenbranden waarvan sommige jarenlang blijven voortwoekeren. Door deze opwarming en ontsluiting ontsnappen er uit het profiel enorme hoeveelheden methaan die soms zelfs explosies veroorzaken. Methaan is een broekasgas dat de warmtestraling van de aarde tegen de dampkring vele malen beter terugkaatst dan CO₂ dat zelf doet, en dus een aanjagend effect heeft op de opwarming van de aarde.

Terug