Roelf Havinga

E-mail: info@team-ecosys.nl

Mineralen en koolstof de beste natuurlijke bescherming tegen ziekten en plagen

Roelf Havinga van TEAM Ecocys: Investeren in een bodem met koolstof en mineralen in balans, is op termijn de beste garantie voor goede bodemvruchtbaarheid, vochtbergend en drainerend vermogen, goede gaswisseling en natuurlijke bescherming tegen ziekten en plagen. Als toegift voor de teler, de slagroom op appeltaart, werkt het ook nog eens onkruidremmend!

Voor de consument is voeding afkomstig van een bodem in balans (automatisch) rijk aan voedingsstoffen en mineralen. Deze voeding is het beste medicijn tegen beschavingsziekten en de beste garantie op een vitaal leven.

De recente bijdragen van Peet de Krom en Joris Kollewijn in Biojournaal over de grote overlast dit jaar van ziekten en plagen in de biologische groenteteelt maken duidelijk dat mineralen en koolstof de beste (meest goedkope) natuurlijke bescherming tegen ziekten en plagen zijn. Dit was reden voor Roelf Havinga van TEAM Ecosys om het onderstaande opiniestuk in te sturen:

Het verhaal van Peet de Krom over spreeuwen als remedie tegen de koolmotjes in de spruiten van afgelopen maandag bevestigt dat het loont even te wachten met ingrijpen. De natuurlijke gewasbeschermers komen wel op afroep, maar moeten wel mobilisatie tijd gegund krijgen. Het signaal van overlast was door het gewas met vluchtige geurstoffen in de lucht gezet. Vergelijk het met humane hulpverlening bij natuurrampen. Daarbij duurt het ook een paar dagen tot een week voordat de hulpverlening goed op gang is gekomen.

Na de vakantie komen wij medio september met completere informatie over de noodzakelijke mineralen en hoeveelheid humus die minimaal vereist is om tijdens het groeiseizoen de aantallen en variatie in bodemleven te krijgen om jullie gewassen zo optimaal mogelijk van mineralen en voedingsstoffen te voorzien en te beschermen tegen ziekteverwekkende organismen.

Ongewervelde dieren, zoals wormen, aaltjes, springstaarten, (micro)spinnen, mieren, insecten, bacteriën, schimmels en dergelijke hebben een uitwendig pantser van chitine. De ziekteverwekkende organismen hebben echter vier stoffen extra in de chitine. Deze vier verbindingen zijn niet aanwezig in de chitine van de 'gewenste' organismen. Door deze vier extra verbindingen smaken ze beter.

Bij voldoende bodemleven, in aantallen en diversiteit, zal het aantal schadelijke organismen door vraat van de gewenste organismen voldoende laag blijven, om economische schade te voorkomen. De aanwezigheid van deze vier extra verbindingen verklaart ook waarom bepaalde natuurlijke middelen wel effectief zijn tegen schadelijke organismen maar geen tot geringe schade veroorzaken bij 'gewenste' organismen. De chitine wordt dan opgelost/afgebroken op deze vier aangrijpingspunten. Als je luchtpijp instort is het snel met je gedaan. Het wordt tijd dat het verbod op het gebruik van dergelijke natuurlijke beschermingsmiddelen zoals olie en poeder van de neemboom wordt opgeheven. Ook verschillende zepen van extracten van kruiden, planten en bomen dreigen verboden te worden, ondanks (wetenschappelijk) bewezen natuurlijk ziektewerende en productie verhogende eigenschappen. Deze zepen hebben biocide werking, zonder dat er chemische biociden als penicilline en vancomycine in zijn verwekt. Ze werken dus ook tegen multi-resistente Staphylococcen auries (MRSA) bacteriën. Het is aan de standsorganisaties om de Regeling Uitzondering Bestrijdingsmiddelen in stand te houden. Nu dreigt deze lijst te verdwijnen onder het lobby geweld.

De effectiviteit van de uitgevoerde bemesting en bladvoeding zijn te monitoren aan de hand van brixwaarden en zuurgraad (pH) van het blad- of plantsap. Bij brixwaarden van 10-12 of hoger en bij een pH 6,4 is het gewas over het algemeen vitaal genoeg om geen last te hebben van ziekten en plagen (insectenvraat). Als je gezond bent word je niet ziek/hoef je niet geruimd te worden.

Samengevat

Roelf Havinga, TEAM Ecosys, Twello

Enkele links met dank aan TEAM Ecosys:

Download uitleg 10 video’s van de USDA en NRCS
USDA =Amerikaanse Min. van Landbouw en NCRS = Natural Resources Conservation Services (= onze vml. Landinrichtingsdienst).

Video’s 1, 2, 3 en 4: zijn kort. De overige zijn langere video’s. Bekijk zeker: 1-4, 8, 9 en 12.
Video 4 toont het belang van CO₂-productie voor de bodemvruchtbaarheid, middels stofwisselingsprocessen in de bodem.
Video 5 is de lange versie van video 8, over 4 boeren uit Stanton County die door inzet van groenbemesters in 4-5 jaar chemie-arm konden werken.
Video 9 Brandon Rockey is een prachtige presentatie over de ontwikkelingsgang van een pootaardappelbedrijf naar agro-chemievrij en nagenoeg zelfvoorzienend telen, door inzet van biodiverse groenbemesters. Duurt bijna een uur, maar is heel helder.
Video 10 Gabe Brown uit North Dakota is de pionier van het gebruik van biodiverse groenbemesters en herstellen van de bodem; hij nam in 1984 het 5.000 ha grote gemengd bedrijf van zijn schoonouders over.
De eerste vier jaren verloren zij hun gewas net voor de oogst aan hagel, waardoor ze geen geld hadden voor agro-chemicaliën. Wel voor de aanschaf van zaaizaad, waarmee ze van de nood een deugd maakten door (in toenemende mate) biodiverse groenbemesters en bodembedekkers in te zaaien. Toen ze het 5e jaar wel geld verdienden, besloten ze dat het zonder agro chemicaliën (ook) goed ging. Gabe spiegelt zich aan zijn natuurlijke prariegronden met 140 soorten per ha, dat is diversiteit. Zijn adagium: bodem moet permanent bedekt zijn met gewas.
Video 11: “A Farm for the Future” door Rebecca Hosking, een BBC documentaire. De video is al vanaf het verschijnen zijn tijd ver vooruit. Rebecca wil als boerendochter het bedrijf van haar vader eerst niet overnemen. Later bedenkt ze zich, maar gaat als documentairemaker eerst op zoek naar de beste vorm om de boerderij voort te zetten. Prachtige beelden en goede informatie over haar bevindingen in de zoektocht.

Artikelen, onkruidtabel en voorbeeld bodemonderzoek volgens Albrecht-Reams

Rebecca Brown systeemanalyse van de relatie plantvitaliteit en pH plantsap
Artikel over Gabe Brown en zijn cover crops
Tabel over de relatie onkruiden en hoofd- en sporenelementen in de bodem.
De tabel komt van een Amerikaanse boer die over de jaren grond onderzocht op plekken met veel onkruid. N.B. de tabel geeft trends aan, het zijn geen “harde” verbanden. Maar toont aan dat onkruiden als agrariër je beste vriend zijn, helpen om onbalans in voeding, verdichting werkenderwijs op te lossen. Zeven jaar onkruiden op de groeiplaats mulchen en licht inwerken, herstelt de bodem en maakt het onkruid uiteindelijk overbodig. Mensen die met Albrecht/Reams beginnen zien in de loop der jaren de onkruiden in intensiteit en soorten afnemen. Bij gebruik van biodiverse groenbemesters ontstaan de Albrecht-Reams verhoudingen op natuurlijke wijze, zonder gebruik van mineralen. Het duurt alleen wat langer.
Voorbeeldrapportage bodemonderzoek volgens Albrecht-Reams