Organische kringlooplandbouw baant de weg naar vitaliteit en leven in gezondheid

Gezondheid hangt sterk af van weerbaarheid en veerkracht van de planten die wij (of de dieren) eten en de plant is weer afhankelijk van de hoeveelheid organische micronutriënten waarover hij kan beschikken naast zijn eiwitproductie.

Het zijn vooral zuurstofminnende bodemschimmels en -bacteriën die de ingrediënten voor micronutriënten leveren, zoals essentiële aminozuren en korte keten vetzuren. Deze organische afbraakproducten worden door het bodemleven uitgewisseld met de plant, in de rhizosfeer (de directe omgeving van de haarwortels), in ruil voor suikers uit de plant.

Suikers vormen weer de brandstof voor het bodemleven, dat zo de organische koolstofkringloop gaande houdt in de bodem. De moraal: het stimuleren van aeroob bodemleven moet ons belangrijkste doel binnen de landbouw zijn, als we tenminste gezonde producten willen eten, met als bonus nog de opslag van immens veel CO₂!

Plantgezondheid hangt dus af van samenwerking tussen de haarwortels en het bodemleven: een levende bodem in microbiële balans levert 'op afroep' de hapklare organische ingrediënten die de plant nodig heeft voor de vorming van enzymen en anti-oxidanten die zijn gezondheid stimuleren. Vooral aerobe bacteriën en schimmels zijn verantwoordelijk voor de levering van het complete 'bouwpakket' van peptiden (eiwitbrokstukken), waaraan een vitale plant, behalve zijn weerbaarheid tegen ziekten en plagen ook zijn veerkracht bij droogte ontleent, en als toegift nog een betere houdbaarheid en bescherming tegen vorst bovendien.

De link met onze gezondheid

Tegelijkertijd levert een vitaal gewas ook het juiste voedsel (prebiotica) voor onze eigen aerobe darmbacteriën, de probiotica, die voor hun functioneren voldoende zuurstof nodig hebben. Een voorbeeld van prebiotica zijn de oplosbare vezels die in volwaardig voedsel ruimschoots aanwezig zijn, maar nauwelijks voorkomen in fast food. Probiotica produceren in de darmen allerlei essentiële aminozuren, enzymen, anti-oxidanten en afweerstoffen (aleksinen), die onze gezondheid voor 90% bepalen. Als probiotica niet voldoende gevarieerd aanwezig zijn in onze darmen, gaan er chronische ziekten ontstaan zoals (pre)diabetes, kanker en Alzheimer (plus andere neuro-degeneratieve aandoeningen, waarvan Parkinson, autisme, MS en ALS de bekendste zijn).

Chronische ziekten hebben -behalve met (over)spanning, forceren en (over)haasten- heel veel te maken met een Westers dieet waarin te veel fast food langs komt: gedenatureerd voedsel dat voornamelijk de macronutriënten bevat (veel eiwitten, vetten en koolhydraten) en nauwelijks de micronutriënten die veel spoorelementen bevatten welke nodig zijn voor een goede verteerbaarheid. De belangrijkste bezwaren van Westers eten zijn daarom:
er worden te vaak te veel calorieën ingenomen, die ook nog eens

naar verhouding te veel eiwitten + (trans)vetten bevatten en daarnaast nog

de toegevoegde industriële ingrediënten zoals emulgatoren en conserveermiddelen, plus residuen van bestrijdingsmiddelen. Die zijn afkomstig uit de reguliere landbouw en beschadigen onze darmwand, waardoor onverteerd voedsel terecht komt in buikholte, bloed en hersenen.

De gevolgen voor onze gezondheid zijn veelomvattend:

de bloedvaten verstoppen door eiwitopslag in de bloedvatwanden (bloeddruk!),

de cellen gaan op slot door insulineresistentie, veroorzaakt door overtollig vet,

de darmen gaan lekken door residuen van bestrijdingsmiddelen in ons voedsel

ons immuunsysteem slaat op hol door de verontreiniging van ons bloed met allerhande vreemde stoffen die er niet thuis horen

door de voortdurende alarmering van het immuunsysteem ontstaat een toestand van continue inflammatie (ontstekingen), de grondoorzaak van chronische ziekten die zorgen voor een continue disbalans in onze hormonen

Door insulineresistentie ontstaat een glucosetekort in de lichaamscellen, waardoor zich langzaam diabetes ontwikkelt. De cellen raken zo verstoken van zuurstof en vallen terug op zuurstofarme ademhaling (fermentatie). Omdat de cellen hierdoor niet meer met elkaar kunnen communiceren worden zij op termijn tumorcellen die zich ongecontroleerd gaan delen. Dat gaat dus ten koste van apoptose (het normaal geprogrammeerde, op tijd afsterven van oudere cellen). Het scenario voor de vorming van tumorcellen is daarmee geschetst en dat levert uiteindelijk kanker op.

Gezond zijn is alleen mogelijk bij een evenwichtige samenstelling van de darmflora. Daarin zijn adequate hoeveelheden aerobe bacteriën dus van levensbelang, zoals Lactobacillus en Bifidus, om maar een enkele stam te noemen. Nota Bene: we kunnen pas ten volle profijt trekken van een evenwichtige darmflora (het microbioom van de darm) als we eerst -met voorrang- allerlei gifstoffen kwijtraken uit darmen, nieren en lever. Dit is het proces van ontgifting (detoxificatie of kortweg detox), dat dient om de darmbekleding te herstellen, het 'lekken' van de darmen (LDS) te stoppen en te voorkomen dat gifstoffen zoals onverteerd voedsel, LPS (Lipoïde Polysacchariden) en zware metalen ongecontroleerd de bloedbaan en de hersenen kunnen bereiken. In dat stadium wordt het immuunsysteem zelfs aangezet tot (auto-immuun)reacties tegen eigen organen zoals de alvleesklier bv, waar de ß-cellen (nodig voor de insulineproductie) onherstelbaar worden beschadigd, met als eindresultaat diabetes Type 1. Het ontgiftingsproces vergt in veel gevallen de nodige volharding, omdat de gifstoffen ook lange tijd en met grote hoeveelheden zijn geäccumuleerd in vetweefsel, in botten en in holtes rond de inplant van tanden en kiezen. Lees verder over detox (ontgiften) en (water) vasten

Hieronder vindt u de markante eigenschappen van organische kringlooplandbouw

Organische kringlooplandbouw delegeert het voeden van gewassen aan het bodemleven, omdat gewassen en bodemleven zonder tussenkomst van de mens kunnen samenwerken op een manier die een gezond gewas oplevert. Dat gezonde gewas vormt weer de basis van volwaardig, nutriëntrijk voedsel. Deze samenwerking gaat terug tot het prille begin van de evolutie, toen planten leerden gebruik te maken van de diensten van bodembacteriën en schimmels. Natuurlijk moet het bodemleven daarvoor wel actief zijn! Zonder leven in de bodem wordt de kringloop dus onderbroken, hoezeer men ook probeert bovengronds allerlei misplaatste restproducten op elkaar te stapelen. Het gaat erom dat het bodemvoedselweb gefaciliteerd wordt met de juiste voedingsstoffen, waarmee het zijn bijdrage aan de organische kringloop kan leveren! Vooral het aeroob bodemleven moet gevoed worden, omdat dat samenwerkt met de haarwortels van de plant bij het aanvoeren van de juiste (organische) nutriënten, die voor de nutriëntendichtheid en weerstand van de plant zo belangrijk zijn. Dit alles vraagt om teeltmaatregelen die ten goede komen aan het herstel en behoud van het aeroob bodemleven, door het bodemprofiel zoveel mogelijk met rust te laten. Hiermee worden de levende structuren (schimmeldraden!) in de bouwvoor intact gelaten, wordt het diepte-afhankelijk bacterieel leven niet verstoord en wordt onnodige afbraak van humus tegengegaan. Pas dan kunnen bodemorganismen ook optimaal gaan functioneren bij de ontwikkeling van een gezonde, veerkrachtige bodem die voldoende structuur (het klei/humuscomplex) bezit, waardoor grote hoeveelheden water en voedingsstoffen voor plant en bodemleven kunnen worden vastgehouden, totdat ze nodig zijn.
In zo'n kringlooplandbouw is de boer vooral FACILITATOR van rijk, divers bodemleven, dat naast mo(dula)tor van de kringloop ook leverancier is van humus en waardevolle organische metabolieten. Dit rijke palet van door microben geproduceerde koolstofverbindingen is niet alleen de voorkeursvoedselbron voor planten, maar in zijn verscheidenheid ook het belangrijkste communicatiemiddel tussen eencelligen, hun directe omgeving en het systeem van de gastheer waarin ze verblijven.
Organische kringlooplandbouw richt teeltmaatregelen dus op een goede microbiële balans tussen aerobe en anaerobe bodemorganismen. Injectie van drijfmest leidt bv. al heel snel tot een gebrek aan zuurstof en dus tot rotting in de geïnjecteerde sleuven, omdat bij aerobe afbraakprocessen nu eenmaal voldoende zuurstof nodig is. Er ontstaat zo gemakkelijk een tekort aan aeroob bodemleven, waardoor de groei van anaerobe organismen bevorderd wordt. Dat veroorzaakt een ongewenste verschuiving in het metabolietenspectrum dat de bacteriën uitscheiden, en niet alleen in de bodem. De gewijzigde beschikbaarheid van nutriënten manifesteert zich ook in de plant én in het darmsysteem van mens en dier. Daarmee is het scenario geschetst voor een sluipende ramp die landbouw én volksgezondheid treft: er komt een moment dat de gevolgen van de sterke reductie in essentiële aminozuren in de darmen van mens en dier niet meer door het lichaam kunnen worden opgevangen. De gezondheid van de gastheer komt dan uit het sub-klinische stadium, de gevolgen van de chronische tekorten worden zichtbaar voor de buitenwereld en er ontstaat een zorgvraag.
Meer in het algemeen hangt de gezondheid van alle hogere organismen af van wat het in hun verteringssysteem aanwezige microbioom (microbenpopulaties) kan produceren aan aminozuren, enzymen, vitaminen etc. Een recent voorbeeld is het verband tussen het instorten van het immuunsysteem van bijenpopulaties wereldwijd en het gebruik van glyfosaat in diverse formuleringen. Zonder glyfosaatcocktails kunnen de aerobe organismen weer in activiteit toenemen en de balans tussen aerobe en anaerobe microben herstellen. Niet alleen in de bodem, maar ook in plant, dier en mens. Als het een bodem betreft zal dit herstelproces weliswaar meerdere jaren in beslag nemen, omdat er in de bodem geen darmperistaltiek aanwezig is. In de menselijke ingewanden kan de darmflora echter al na enkele dagen merkbaar opknappen door het eten van gefermenteerd (maar wel volwaardig, zie rechts) voedsel, waarin aerobe organismen en hun stofwisselingsproducten ruim vertegenwoordigd zijn. Voorbeelden van zulke organismen zijn Lactobacillus, Bifidus etc. Als belangrijke stofwisselingsproducten kunnen we hier de essentiële aromatische aminozuren noemen, die op tal van punten sleutelfuncties vervullen, zoals in darmsysteem, immuunsysteem en zenuwstelsel.
Organische kringlooplandbouw sluit nutriëntenkringlopen liefst op bedrijfs- of regioniveau, om deze kringlopen zo efficiënt mogelijk te laten verlopen. Kringlooplandbouw stelt de landbouwproductie dus primair in dienst van lokale voedselzekerheid en volksgezondheid en vormt daarmee een praktische toepassing van de lijfspreuk van Hippocrates: "Laat voedsel uw medicijn, en medicijn uw voedsel zijn".
Zo'n kringlooplandbouw stelt de productiefactor grond veilig voor volgende generaties door het belang van het bodemleven altijd voorop te stellen. Dat maakt de ontwikkeling van humus en een gebalanceerd microbioom mogelijk (zie punt 2.), waarmee de condities voor aanwas van waardevolle eiwit-verbindingen (enzymen!) in de bodem gestadig worden verbeterd. Zo wordt continuïteit gebracht in het productie-potentieel van de grond. Een basisvoorwaarde daarvoor is een gunstige C/N-verhouding in het organisch materiaal dat op de bodem wordt gebracht, om die betere benutting/ omzetting van stikstof in eiwitten mogelijk te maken. Die kunnen door het bodemleven in het bodem-plant-dier-mestsysteem met succes verwerkt worden in de kringloop, hetzij als organische nutriënten voor de plant of als humusvoorraad in de bodem. Bij een hogere C/N-verhouding kan het bodemleven de kringloop beter sluiten en worden lekverliezen van niet-eiwitgebonden stikstof (NPN=Non Protein Nitrogen) teruggedrongen. Door bovendien (het aandeel van) de mens in de kringloop op te nemen, kan landbouwgrond millennia-lang hoogproductief gehouden worden zonder uitputtingsverschijnselen veroorzaakt door afwezige spoorelementen en zonder externe bronnen van fosfaat en stikstof aan te spreken. Dat hebben de Chinezen, Japanners en Koreanen met 4000 jaar kringlooplandbouw wel genoegzaam bewezen. Zie rechtsboven
Aan productiezijde begunstigt deze kringlooplandbouw zowel bedrijfsrendement als milieu door weglaten van externe inputs zoals kunstmest en bestrijdingsmiddelen, die het bodemleven eerder verstoren dan vooruit helpen. Het bodemleven verbetert de condities voor wortelgroei in de bodem op tal van manieren en optimaliseert de opname van nutriënten door de plant. Zo nemen de nutriëntenverliezen naar andere milieucomparti-menten af, tot ver voorbij het punt waarop vanuit Brussel nog derogatie nodig zou zijn.
Voor de consument is deze kringlooplandbouw het fundament van zijn gezondheid. Die neemt toe met de stijgende gehaltes aan secundaire plantenstoffen in het gewas. Die kunnen direct in verband worden gebracht met hogere gehaltes aan vitaminen, enzymen, afweer- reuk- en smaakstoffen in ons voedsel. De afwezigheid van residuen van bestrijdingsmiddelen zoals glyfosaatcocktails zorgt voor het herstel van de aerobe darmflora, een belangrijke voorwaarde voor het terugdringen van de voedselallergieën en de continue laaggradige ontstekingen die het gevolg zijn van het LDS (Lekkende Darm Syndroom), dat door glyfosaat op de spits wordt gedreven. Nu terug naar de plant: de organische stofwisselingsproducten die vnl. door aerobe bacteriën worden aangevoerd naar de haarwortels, maken dus het verschil uit tussen kale calorieën en volwaardig, goed verteerbaar voedsel dat alle noodzakelijke nutriënten bevat in hun juiste verhoudingen.
Voor de consument levert voeding afkomstig van een bodem in balans dus (automatisch) het complete pakket aan benodigde nutriënten. Deze voeding is het beste medicijn tegen beschavingsziekten en de beste garantie op een vitaal leven in gezondheid.