Home - Wie Wat Waar

De link tussen voedselkwaliteit en onze gezondheid

Wat heeft de kwaliteit van ons voedsel eigenlijk met onze gezondheid te maken?

Op termijn echt heel veel. Het kan kort of lang duren voordat een individu zich voor het eerst bewust wordt van bepaalde klachten, maar de gezondheid in het heden wordt voor een belangrijk deel bepaald (naast andere stressfactoren) door de kwaliteit van het dieet. Niet alleen in ons eigen verleden, maar ook in 2 generaties voor de onze. Onze gezondheid is dus een optelsom, in vele opzichten, waar zelfs onze ouders en grootouders een (genetisch en energetisch) aandeel in hebben (gehad).

Het voedsel van onze grootouders bevatte nog alle hulpstoffen die er ook in thuishoren: de groep van de secundaire metabolieten. Daaronder vallen niet alleen enzymen, maar ook alle geur-, smaak- en afweerstoffen. Het zijn precies dezelfde stoffen die

1. de plant weerbaar maken en vitaal, zodat gebruik van pesticiden niet nodig is
   
2. het voedsel optimaal verteerbaar maken voor mens en dier zodat alle voedingsstoffen ook benut kunnen worden

We spreken dan over een keur van (zo'n 100.000) organische verbindingen die de plant zelf aanmaakt of krijgt aangereikt van het bodemleven om de meest uiteenlopende regelfuncties te vervullen. Het bodemleven draagt de basis-ingrediënten voor deze verbindingen aan, in ruil voor suikers + aminozuren uit de haarwortels.

Vanaf het begin van de Industriële Revolutie zijn er, met de intrede van de landbouwmechanisatie, van monoculturen en met het invoeren van kunstmest, grote veranderingen opgetreden in de manier waarop de bodem werd bewerkt. De achteruitgang in humusgehalte en bodemleven waren er de oorzaak van dat er steeds meer bestrijdingsmiddelen nodig waren om de gewassen overeind te houden: een vicieuze cirkel waarvoor de reguliere landbouw nog geen oplossing heeft gevonden. Het resultaat van deze industriële landbouwmethoden is geweest dat de bodem een groot deel van zijn vitaliteit heeft verloren. De directe oorzaak ligt in het enorme verlies aan bodemleven dat de afgelopen decennia heeft plaats gevonden. Voor de Mycorrhyza-schimmel bv. is dat verlies opgelopen tot zo'n 90%. Daardoor zijn humusgehalte, bodemleven en dus de natuurlijke bodemvruchtbaarheid van onze landbouwgronden schrikbarend gedaald, met navenante gevolgen voor de kwaliteit van ons voedsel. Daarnaast lijden ook de bodemstructuur en het wateropnemend vermogen (sponswerking) onder dat humusverlies. Daardoor gaan zoutconcentraties en dus droogtestress veel te snel oplopen in droge perioden. Dit vraagt om maximale aandacht voor verbetering, die het NVLV wil bereiken met organische koolstof recyclen > bodemleven stimuleren > opbouw van humus > vitale gewassen > volwaardig voedsel.

Ook voor de gezondheidszorg worden de gevolgen van industriële landbouwmethoden nu in hoog tempo duidelijk, zeker in de VS, waar ontwikkelingen vaak eerder plaatsvinden en waar het voorzorgsbeginsel minder belangrijk is dan in Europa.

De moraal van dit hele verhaal is dat als we onze gezondheid willen verbeteren, we terug zullen moeten naar een vitale bodem waarin het bodemleven weer een belangrijke rol speelt, zodat de planten voldoende afweerstoffen kunnen aanmaken om ons weer volwaardig voedsel te kunnen leveren.