Home

Meino Smit promoveerde op duurzaamheid van de NL landbouw 1950-2040

Ons medelid Meino Smit verdedigde op dinsdag 11 september 2018 succesvol zijn proefschrift:

De duurzaamheid van de Nederlandse landbouw, 1950 - 2015 - 2040

Als vereniging feliciteren wij hem graag met dit resultaat!
In het proefschrift zijn de prestaties van de Nederlandse landbouw nu eens niet afgemeten aan de arbeids-productiviteit, die minder sterk is toegenomen dan gedacht en zwaar leunt op het gebruik van fossiele brandstoffen. In plaats daarvan is gekeken naar de duurzaamheid, die wordt uitgedrukt in een combinatie van energiegebruik, landgebruik en arbeid. Op die manier worden veel meer (maar nog niet alle) maatschappelijke kosten inzichtelijk gemaakt.

Meino's publikatie kwam op een zeer interessant moment, 3 dagen na het verschijnen van de Landbouwvisie van minister Carola Schouten. Meino wees er bijvoorbeeld op dat haar visie nog niet heel kordaat is, in het licht van het Nederlandse reductiedoel van 3,5 miljoen ton CO₂-equivalenten in 2030, zoals gesteld in het kader van het Klimaatakkoord van Parijs.
Wanneer namelijk de gehele, ook de indirecte, uitstoot van broeikasgassen die voor rekening van de landbouw moet komen wordt meegeteld, komt de beoogde reductie van 90% uit op 39 miljoen ton CO₂-equivalenten. En daarbij zijn nog niet eens de equivalenten meegeteld die in het buitenland worden gegenereerd door de overige broeikasgassen die naast CO₂ ten behoeve van de Nederlandse landbouw-productie worden uitgestoten! Tegen die achtergrond wordt de doelstelling uit de Landbouwvisie van 3,5 Mton CO₂-eq wel heel erg mager en verliest Nederland dus kostbare tijd met een ineffectief beleid.

De promotie vond plaats in de Aula van de WUR in Wageningen. Klik op het plaatje rechts voor het bekijken van de video-registratie.

Het proefschrift behandelt de duurzaamheid van de Nederlandse landbouw. Deze is in de periode 1950 t/m 2015 sterk afgenomen. Dit als gevolg van een toename van de kosten van het winnen en het gebruik van energie en grondstoffen, een toename van het landgebruik (85% tot 2015) en een afname van de hoeveelheid arbeid. Verder is de stijging van de opbrengsten/ha (12% tot 2015) en van de arbeidsproductiviteit veel minder dan tot nu toe werd aangenomen. De directe arbeidsproductiviteit steeg weliswaar met 263%, maar voor de totale arbeidsproductiviteit was dat 59%. Meer gebruik van energie en grondstoffen betekent ook een hogere emissie in CO₂-equivalenten en als gevolg daarvan een emissiereductie die veel groter moet zijn dan in het regeerakkoord is aangegeven.

specificatie	1950	1980	2010	2015
output direct landgebr (Ton)	16.077.256	32.886.248	37.966.737	39.302.303
direct landgebr (ha)	2.336.766	2.016.171	1.867.054	1.841.362
opbrengsten per ha (Ton/ha)	6,880	16,311	20,335	21,344
directe arbeid (AJE)	520.422	223.422	122.998	113.099
totaal arbeid (AJE)	606.354	415.787	293.768	301.515
AJE = Arbeids Jaar Eenheden
AJE direct/Ton	0,032	0,007	0,003	0,003
AJE totaal/Ton	0,038	0,013	0,008	0,008
AJE totaal/direct (Ton)	1,19	1,86	2,67	2,67
AJE direct/ha	0,223	0,111	0,066	0,061
AJE totaal/ha	0,259	0,206	0,157	0,164
AJE totaal/direct (ha)	1,16	1,86	2,38	2,69

De landbouw moet omschakelen naar een lage-input kringlooplandbouw, waarin alle organische reststoffen dienen terug te komen op het land, om de bodemvruchtbaarheid in stand te kunnen houden. Voor het jaar 2040 is een schets gegeven van een duurzaam landbouwsysteem, dat kan voldoen aan de eisen die op basis van het akkoord van Parijs worden gesteld, voldoende voedselzekerheid biedt en een aanzienlijke vermindering geeft van de door de landbouw veroorzaakte maatschappelijke kosten, die tot op heden nauwelijks worden doorberekend in de prijsstelling.