Home - Gezondheid

Gezondheid

Over het thema Gezondheid wordt soms verschillend gedacht, afhankelijk van wie je erover spreekt. Dat kan variëren van lotsbestemming tot object van manipulatie met pillen. Waar men het in bredere kring wel over eens is, is dat de Westerse omstandigheden en leefgewoonten heel wat sneller veranderen dan ons DNA kan bijbenen. De vraag rijst hoe we tegen zo'n snel veranderende achtergrond onze gezondheid kunnen bewaren en verbeteren.

Het Netwerk Vitale Landbouw en Voeding benadrukt dat onze gezondheid niet alleen van onze leefomgeving en onze leefstijl afhankelijk is, maar zeker ook van ons bodembeheer, als sleutelfactor in de voedselkwaliteit. Hoe groter de biodiversiteit (gewassen en bodemorganismen) op een lokatie, hoe beter hun onderlinge samenwerking verloopt en hoe beter de bodemorganismen (in ruil voor suikers uit de plant) in staat zijn uit hun netwerk de juiste organische voedingsstoffen aan te leveren. Die bevatten veel spoorelementen, die essentieel zijn voor de aanmaak van secundaire plantenstoffen door de plant. Zulke halffabrikaten (aminozuren en hun peptiden) zijn weer nodig voor de productie van micronutriënten, die een plant helpen zijn vitaliteit en weerbaarheid te verbeteren. En hoe vitaler de gewassen, hoe gezonder de mensen (en dieren) zijn die het voedsel eten dat daarvan wordt gemaakt. Het hangt allemaal met elkaar samen. De integrale geneeskunde legt tussen al deze zaken het juiste verband. Geen microscoopplaatjes, maar helicopter views!

Integrale of integratieve geneeskunde
Door onze leefomgeving, onze leefstijl en ons voedingspatroon nadrukkelijk samen te beschouwen in een uitgebreide anamnese (beoordeling van onze ziektegeschiedenis), probeert de integrale geneeskunde eerst zicht te krijgen op de achterliggende oorzaken van een ziektebeeld. Dit levert een completer beeld op dan mogelijk is in de 10 minuten waarover de reguliere Westerse (huis)arts veelal beschikt voor het stellen van een diagnose: op basis van de symptomen die de patient opnoemt wordt in het gesprek zo snel mogelijk vastgesteld welk orgaan zou kunnen worden aangewezen als hoofdschuldige van de klachten (meestal vanuit een farmaceutische invalshoek). Daar rolt dan een pil uit die de desbetreffende symptomen het best de kop in kan drukken. Als het een beetje tegen zit komen er ook nog wat andere medicijnen op tafel die de bijwerkingen van de 1e pil moeten opvangen. In een volgend gesprek stijgt de kans op een verwijzing naar de specialist. Vaak gaat die dan chirurgisch of chemisch ingijpen en/of er wordt bestraald, maar zeker is dat je daarvoor naar het ziekenhuis moet en dat is big business! Kortom onze gezondheid wordt steeds meer ingebouwd in een medisch verdienmodel.

De patient kan zijn ziekte op eigen kracht genezen, met een dokter als adviseur.
De integrale geneeskunde bewandelt daarom een andere weg, door samen met de patiënt terug te gaan naar de oorzaak van zijn ziekte, waarbij de patiënt dus zelf actief meedenkt. En als deze uit zijn patiëntenrol wil stappen en zelf voor zijn gezondheid verantwoordelijk wil zijn, is hij niet langer patiënt meer te noemen en wordt hij leider in plaats van lijder! Hij kan dan veel sneller en beter sturen op de individuele factoren die zijn gezondheid kunnen verbeteren. Met andere woorden: hij/zij kan zelf veel meer doen dan vaak wordt gedacht om zijn/haar gezondheid terug te pakken en te bewaken, en dat zonder peperdure ziekenhuisremedies!

Door de ogen open te houden en de goede kant op te (blijven) kijken kan de weggebruiker op tijd voorsorteren voor de juiste afslag. In het verkeer vindt men zoiets heel normaal, maar voor de eigen gezondheid geldt dat net zozeer! Daarvoor moeten we wel een paar dingen weten, om te beginnen dat onze gezondheid staat of valt met de conditie van ons immuunsysteem, en dat zetelt voor 90% in de darmen. Zo merkte Hippocrates 460 jaar v. Chr. al op: 'Elke ziekte vindt zijn oorsprong in de darmen'. Wat hij toen nog niet wist, was dat micro-organismen (het microbioom) in de darmen voor 90% de aanmaak van hormonen voor hun rekening nemen (zoals bv. serotonine) en dat bij een tekort aan serotonine ernstige depressies kunnen ontstaan. Alleen al dit voorbeeld onderstreept het enorme belang van een goed functionerende verbinding tussen darmen en hersenen, de nervus vagus.

Homeostase = evenwicht tussen sympathisch en parasympathisch zenuwstelsel
In ons immuunsysteem opereren de twee 'benen' van het vegetatief zenuwstelsel: het sympathisch en het parasympathisch deel. Het ene been kan niet zonder het andere! Het vegetatief zenuwstelsel werkt weer samen met het endocriene stelsel (=hormoonstelsel) om een evenwichtig pakket hormonen te kunnen mobiliseren ter bewaking van onze gezondheid. Voor het produceren van de juiste hormonen op elk moment moet dus balans heersen (homeostase) in het vegetatief zenuwstelsel. Het regelen van de samenwerking tussen zenuw- en hormoonstelsel is de taak van hypothalamus en hypofyse, die samen de controlekamer van het immuunsysteem vormen. Daar worden de signalen van het sympathisch en parasympathisch zenuwstelsel op elk moment correct vertaald in de afgifte van de juiste mix van hormonen door het endocriene stelsel.

Zonder homeostase in het vegetatief stelsel vliegen de hormonen dus uit de bocht.

Voordat de 1e Industriële Revolutie begon had de mens voornamelijk te maken met een fysieke dreiging of een bacteriële/virale besmetting, die dan een ONBALANS in het lichaam veroorzaakten. Om zo'n uitdaging te overwinnen schakelde het immuunsysteem tijdelijk het sympathisch zenuwstelsel in, dat de controle dan even overnam van het parasympathisch zenuwstelsel. Door dit mechanisme kon voorrang gegeven worden aan een tijdelijk reactie- of reparatieproces, met de bijbehorende hormonen. De fysieke bedreiging werd bestreden met een snelle vecht/vluchtreactie, waarbij stresshormonen zoals adrenaline en cortisol het bloed vnl. naar de extremiteiten sturen i.p.v. naar interne organen zoals de maag. De besmetting van een wond, een verstuiking of een hersenschudding, werd bestreden met een duidelijke ontsteking en een temperatuurverhoging. Die hielp het immuunsysteem de menselijke afweercellen te activeren, de infectie te bestrijden met antilichamen en de ontsteking te boven te komen.

Gezond zijn = immuunsysteem actief en homeostase keert terug na een uitdaging.
Gezondheid heeft dus alles te maken met het evenwicht tussen de hormonen die of door het sympathisch, of door het parasympathisch deel van het vegetatief zenuwstelsel worden aangestuurd. Afhankelijk van de veerkracht van het immuunsysteem kunnen er na een uitdaging twee dingen gebeuren (dat laatste geldt dus ook bij de vecht/vluchtreactie): de patiënt gaat er onderdoor of de patiënt komt er bovenop. In het laatste geval wordt de balans tussen hormonen (de homeostase) in het lichaam hersteld en de rust keert weer. Daarbij worden de hormonen van het parasympathisch zenuwstelsel weer ingeschakeld, die lichaamsprocessen besturen zoals regeneratie en groei en waarbij ook voortplanting mogelijk wordt gemaakt.

Bij chronisch zieken blijft het sympathisch zenuwstelsel echter voortdurend aktief. Aan de uitdaging van het immuunsysteem komt geen einde, wanneer het door een toenemend aantal omgevingsfactoren continu wordt gealarmeerd over stoffen die ook in ons bloed terecht komen en daar als permanente bedreiging worden ervaren. Die blootstelling neemt nog eens scherp toe met het lek raken van de darmen (zie verderop), wordt gevolgd door een verhoging van de ontstekingsgevoeligheid overal in het lichaam en is, wanneer we naar de betrokken stoffen kijken, terug te voeren op:

de toenemende milieuverontreiniging die industriële processen over de volle breedte met zich meebrengen (met chemie, straling, EMF en geluid),
de industrialisering van de hele voedselproductieketen, te beginnen met de landbouw, waar een gebrek aan aandacht voor het functioneren van het bodemleven in relatie tot het klei/humuscomplex serieuze gevolgen heeft voor de hele voedselketen en dus ook voor de volksgezondheid. Het instorten van het klei/humuscomplex levert ernstige tekorten op aan spoorelementen, die van groot belang zijn als co-factor bij de vorming van secundaire plantenstoffen zoals enzymen door de plant. Dat uit zich in een verminderde vitaliteit en voedingswaarde (minder micronutriënten) van de geproduceerde voedselgewassen. De ontsporing van de voedselproductie vloeit dus voort uit:

onwetendheid over de voedende rol die het bodemleven speelt bij de opname van nutriënten door de plant en bij het onderhoud van het klei/humuscomplex,
onwetendheid over impact van bestrijdingsmiddelen en (niet te vergeten)
de invloed van bodemcompactie door zware landbouwmachines, op het functioneren van het zuurstofminnend bodemleven

een verder verlies van micronutriënten tijdens fabrieksmatige bewerkingen van ons voedsel, zonder acht te slaan op het voortschrijdend verlies aan voedingswaarde dat het gevolg daarvan is, en
de toevoeging van een keur aan additieven aan ons voedsel, welke niets meer te maken hebben met voedingswaarde, maar alles met houdbaarheid, transportgemak, geur en kleur.

Daardoor is een nieuwe categorie van niet-overdraagbare, CHRONISCHE ziekten ontstaan, heel ironisch ook wel 'beschavingsziekten' genoemd. Het sympatisch zenuwstelsel geeft daarin de controle NIET MEER uit handen, omdat het immuunsysteem voortdurend indringers tegenkomt die eerst onschadelijk gemaakt (lijken te) moeten worden. Dat heeft ook veel te maken met darmperforaties (zie de stippellijnen in de tekening, met dank aan o.a. landbouwbestrijdings-middelen). Daardoor komen stoffen in het bloed en de hersenen terecht die er niet thuishoren en oneigenlijke reacties van het immuunsysteem veroorzaken, zoals voedsel-intoleranties, -allergieën, of erger nog, auto-immuunziekten.

Dat het parasympathisch zenuwstelsel niet meer mee kan doen, heeft zijn gevolgen. Bij een chronische ziekte raakt het immuunsysteem permanent uit balans, de homeostase keert dus niet meer terug en het lichaam kan niet meer terugkomen in de rusttoestand. Dit heeft ook gevolgen voor de hormonen die het endocriene systeem produceert. Op den duur gaat die productie haperingen vertonen, te beginnen met het basis-hormoon pregnanalon, waarvan veel belangrijke (geslachts)-hormonen zijn afgeleid. Ook de voortplanting gaat dus haperen! Het immuunsysteem maakt nu permanent overuren en het lichaam put zijn vitale organen langzaam uit, waarbij met name lever, hart, nieren en alvleesklier het moeten ontgelden. Het kan zelfs uitlopen op vernietiging van de eigen organen, zoals de pancreas, schildklier, lever en nieren en uiteindelijk op de totale uitputting van het immuunsysteem.

Omgevingsfactoren, maar ook stress belasten in hoge mate ons immuunsysteem
Tegen deze permanente overbelasting blijkt het menselijk organisme slecht opgewassen te zijn, al komt dat vaak na 3 generaties pas goed aan het licht, omdat de gevolgen zich langzaam opstapelen in het DNA en niet 1, 2, 3 zichtbaar worden. Het (ongeboren) kind krijgt van de moeder een (virtueel) rugzakje mee, waarin nog wel eens erfstukken zitten zoals lood, kwik, cadmium en tegenwoordig ook glyfosaat. Die komen vrij uit de botstructuur van de moeder gedurende haar zwangerschap, als zij blootgesteld is (geweest) aan dergelijke belastende stoffen. Verder geeft zij haar kind genen door die zijn ingeschakeld door gifstoffen in haar omgeving, terwijl dat voorheen niet het geval was. In het leven dat volgt, voegt het kind daar nog eens zijn eigen milieubelasting aan toe, evenals de stress van toenemende prestatiedruk. Bijgevolg raakt de productie van het hormoon cortisol langdurig verhoogd en stijgt dus ook de vraag naar cholesterol, het basis-ingrediënt waaruit cortisol wordt gemaakt. Nu beginnen de moeilijkheden pas goed.

Lees meer over gezondheid, stress en het Westerse eetpatroon: fast food