Bodemleven, vitale gewassen, voeding en gezondheid
Relatie tussen bodem & kwaliteit van onze levens-middelen
Het belang van koolstof in het doorwortelbare deel van de aardkorst, de bodem is enorm. De uiterst geraffineerde symbiose van bodem-, plant- en diersystemen stoelt op koolstofkringlopen en is het resultaat van millennia van natuurlijke ontwikkeling en evolutie. De doorwortelbare bodem, variërend van 1cm tot circa 100 meter, is de basis van de voedselketens op het land.
De biologische activiteit in dit deel van de aardkorst bepaalt de kwaliteit van het geproduceerde voedsel, en maakt het verschil tussen levens-middelen of voedsel met een kwaliteit van vulstof of langzaam werkend gif. Helaas is de activiteit van het bodemleven in de 20e eeuw behoorlijk achteruit gegaan, in de eenzijdige wetenschappelijke gerichtheid op kunstmestonderzoek en controle van externe inputs in het algemeen.Volwaardige voeding is vers en verkregen uit vitale gewassen. Het is minimaal bewerkt, minimaal getransporteerd en bevat voldoende enzymen, mineralen en vitaminen.
Vitale gewassen zijn gewassen die uit zonne-energie optimaal levenskracht en weerstand hebben kunnen opbouwen, in een samenwerking met het bodemleven die essentieel is voor het aanmaken van de juiste voedingsstoffen. De beschikbaarheid van sporenelementen en zuurstof is daarbij van het allergrootste belang. Vitale gewassen zijn dus afkomstig van gezonde bodems, waar zoveel lucht en bodemleven in zit dat al die voor de plant belangrijke voedingsstoffen kunnen worden aangemaakt
- met voldoende sporenelementen,
- in voldoende hoeveelheden,
- in de juiste verhouding en
- in een voor de plant opneembare vorm.
Zo kan de plant ze direct benutten, in ruil voor suikers en aminozuren die door de wortelharen worden afgescheiden en voor het bodemleven essentieel zijn om in leven te blijven en humus te kunnen vormen.
Humus is de 'voedselbank' waarin het bodemleven de complexe organische verbindingen deponeert die niet direct voor voeding van de plant nodig zijn. Humus is een stabiele vorm van organische stof waaruit het bodemleven de grondstoffen weer ophaalt op het moment dat voedingsstoffen moeten worden samengesteld in een vorm die de plant nodig heeft. Bij dat proces zijn sporenelementen onontbeerlijk. Als sporenelementen gaan ontbreken, stort het systeem langzaam maar zeker in en gaat de voedselbank failliet.
Vitale gewassen zijn gezonder en hebben een goed ontwikkeld immuunsysteem, dat hen beschermt en weerbaar maakt tegen ziekten en plagen. Vitale gewassen zijn ook langer houdbaar en beter bestand tegen vorst. Dat komt omdat vitale gewassen de hoogste gehalten aan
secundaire metabolieten bevatten die werken als een vorm van anti-vries en ook het meest heilzaam zijn in hun werking voor de gezondheid van mens en dier. Voor de vorming van deze secundaire metabolieten is de plant afhankelijk van de sporenelementen in organische kool- en stikstofverbindingen die door het bodemleven worden aangeleverd in ruil voor suikers en aminozuren uit de wortelharen van de plant.
Waarom is verse voeding niet meer automatisch ook volwaardige voeding?
Veel gewassen zijn niet meer volwaardig omdat ze niet meer alle vereiste sporenelementen en enzymen bevatten zoals enkele decennia terug. Dat is het gevolg van industriële teeltmethoden (monoculturen met veel kunstmest en bestrijdingsmiddelen), die met name in het naoorlogse tijdperk een aanslag op de humusvoorraad en natuurlijke bodemvruchtbaarheid hebben gepleegd. Daardoor is de voedingswaarde van industrieel geteelde gewassen steeds verder gereduceerd en blijft het lichaam bij gebruik van dergelijke voedingsmiddelen vragen om meer, totdat een gevoel van verzadiging is bereikt dat wordt aangestuurd door de hoeveelheid lysine die men heeft binnengekregen. Dit essentiële eiwit wordt dus door het lichaam als een soort 'teller' gebruikt.
Daar komt nog eens bij dat veel voedingsmiddelen die in de supermarkt liggen ook zijn bewerkt en geraffineerd, terwijl er hulpstoffen zijn toegevoegd zoals conserveringsmiddelen, anti-klontermiddelen, anti-oxidanten, zoetstoffen en smaakstoffen.
Tenslotte is er de invloed van plant
veredelingsprogramma's, genetische modificatie inbegrepen, die nooit op het behoud van de voedingswaarde van gewassen gericht zijn geweest, maar alleen op opbrengst en op het gemak waarmee gewassen kunstmest en bestrijdingsmiddelen kunnen verdragen. '
Afstompingsprogramma's' zou daarom ook wel een goede benaming zijn geweest.
Kunstmest is een voor de plant problematische vorm van voeding, omdat het bodemleven wordt geschaad en de wet van de proportionele verdeling van voedingsstoffen niet in acht wordt genomen. De anorganische zouten uit kunstmest gaan zonder pardon in oplossing en werken daardoor ontregelend op de opname van organische voedingscomponenten die de plant op zekere tijd en plaats nodig heeft.
